Fasulye Ayıklama Sanatı Üzerine Bir Tez

Wiesław Myśliwski’nin “Fasulye Ayıklama Sanatı Üzerine Bir Tez” adlı romanı.
Yazar, Polonya edebiyatının en önemli isimlerinden biri ve bu eserinde de derin felsefi bir anlatım kullanıyor.

📖 Kısaca Konusu ve Teması:

Roman, yaşlı bir adamın geçmişine dönüp bakarken anlattığı uzun bir iç monolog biçiminde ilerliyor. Hikâyede aslında büyük olaylar yok; ama küçük anların, sıradan işlerin (örneğin fasulye ayıklamanın) içinde saklı olan yaşam anlamı, zamanın geçişi, pişmanlıklar ve insanın kendiyle yüzleşmesi var.

Yani kitap “bir yaşamın toplamı nedir?”, “geçmişi anlamak ne işe yarar?”, “insan kendi hikâyesini nasıl anlatır?” gibi sorular etrafında dönüyor.

✨ Temel İzlekler:

Zamanın döngüselliği

Bellek ve unutma

Sıradanlığın içindeki anlam

İnsanın kendiyle hesaplaşması

Yaşlılık, yalnızlık ve bilgelik


Myśliwski’nin üslubu da sade ama derinlikli; gündelik konuşma gibi görünür ama altında felsefi bir yoğunluk vardır. Bu yüzden bazı eleştirmenler bu kitabı “yaşam üzerine bir meditasyon” olarak tanımlar.


Wiesław Myśliwski’nin “Fasulye Ayıklama Sanatı Üzerine Bir Tez” romanı, sade görünen ama derin bir iç dünyaya sahip bir metin. Onu özel kılan şey, büyük olayları değil, yaşamın küçük ayrıntılarını merkeze alarak insanın varoluşuna dair çok şey söylemesi.
1. Anlatım Biçimi: Monolog ve Bellek

Kitap, yaşlı bir adamın kendi geçmişiyle konuşması, hatıralar arasında dolaşması şeklinde ilerler.
Sanki bir insan kendi hayatını yeniden yazıyormuş gibi…
Anlatıcı, çocukluğundan, aşkından, işinden, köyünden, savaşlardan bahseder ama hepsi iç içe geçmiş, bazen bulanık, bazen keskin hatıralardır.
Bu da bize şunu gösterir:
Bellek hiçbir zaman kronolojik değildir.
Yaşadıklarımızı sırayla değil, duygusal yoğunluklarıyla hatırlarız.
2. Zaman Algısı

Romanda zaman doğrusal değildir; geçmiş, şimdi ve hayal sürekli birbirine karışır.
Bu da romanı felsefi bir düzleme taşır:
Zaman aslında dışarıda akmaz, insanın içinde akar.
Bir fasulye ayıklama anı bile, tüm bir ömrün yankısını taşıyabilir.
Bu yönüyle eser, Proust’un “Kayıp Zamanın İzinde”sini andırır ama çok daha kırsal, sade ve halk diline yakındır.
3. Sıradanlığın İçindeki Derinlik

Myśliwski, gündelik hayatın sıradan işlerini —fasulye ayıklamak, tarlada çalışmak, yemek pişirmek— büyük bir anlam katmanına taşır.
Çünkü ona göre:

> “İnsan, sıradan şeyleri anlamlandırdığı ölçüde insandır.”
Bu, modern dünyanın hızına karşı bir duruştur aslında.
Basit bir eylemin içindeki ritmi fark etmek, varoluşun özünü görmektir.
4. Geçmiş, Pişmanlık ve Barışma

Anlatıcının sesi, hem bilge hem kırılgan.
Yılların yüküyle konuşur, ama içinde bir kabullenmişlik vardır.
Geçmişle savaşmak yerine onu dinler, anlamaya çalışır.
Bu, kitabın en insani yanıdır:

“Kendini anlamak, geçmişinle barışmaktır.”
5. Dil ve Üslup

Myśliwski’nin dili şiirsel ama gösterişsizdir.
Köylü ağzı, halk diliyle felsefe yapar.
Bazen bir cümle sade bir gözlem gibi başlar ama birkaç kelime sonra insanın kalbine dokunan bir bilgelik taşır:

“İnsan ne kadar çok yaşarsa, o kadar az anlar.” gibi.

6. Genel Değerlendirme

Bu kitap “okunan” değil, “düşünülerek yaşanan” bir kitaptır.
Okudukça kendi hayatına dönüp bakarsın:
Ne zaman yavaşladım?
Ne zaman bir şeyi gerçekten “anladım”?
Hangi anlarımı gözden kaçırdım?

Kitabın Adı : Fasulye Ayıklama Sanatı Üzerine Bir Tez
Yazarı : Wieslaw Mysliwski
Yayınevi : @yapikrediyayinlari
Türü : Roman
Basım Yılı : 2025
Sayfa Sayısı : 315 Sayfa

Düşünceler : Adı farklı ,değişik tatlı bir eser bu. Monolog şeklinde ikinci bir şahsa anlatıyor öyküsünü. Bazende direkt okuyucuya anlatır gibi diyalog kuruyor.

Yaşlı bir adamın anıları anlatılıyor eserde.Geçmişin belirli dönemlerine kronolojik kaygı gütmeden gidıp geliyor yazar.

Herkesin adı var. Bir çok karakter var. İki kişinin yok sadece . Roman kahramanı ile konuştuğu adam.

Iki savaş var. Ama hangi savaşlar olduğu belirtilmiyor. Savaşın yarattığı yıkım olgusu üzerinde duruluyor.

Çevresel duyarlılığın yoğun olduğu ,köy modeli üzerınden pastoral mesajlar verilen eserde belirsizlikler dikkat çekiyor.

Küçük bir çoçuğun ailesinin gözü önünde katledilmesi ,amcasının intihar etmesi ile başlayan travmalarının etkilerinin roman boyunca devam etmesı esere kasvetli bir hava veriyor.

Ikinci Dünya Savaşı yıllarında roman yazarının anlattığı roman kahramanı ile aynı yaşlarda olması eserde yazarın hayatından izler barındırdığını düşündürüyor bizlere.

Eşim @_withfeza_ ile anlamlarını bolca tartıştığımız eserde bir çok sembolde bulunuyor. Bal,şapka ,maske,sonbahar vb..

@sosyalkitaptrabzon grubu ile birlikte okuyup kritiğini yaptığımız kitabı çoğu arkadaşımız beğendi. Hemen herkes ise az ya da çok etkilendi.

Okumanızı zevkle tavsiye edeceğim bu güzel romanı konsantre olarak okumanızı önerirım.

Sağlıkla kalın ,kitapla kalın