Kitaplar ve Sigaralar

Oldukça mutlu gözüken bir çocuk aslında açığa vurmayacağı ya da vuramayacağı korkunç şeylerden mustarip olabilir. Çocuklar, yalnızca anılarımız ya da tahminlerimiz aracılığıyla içine girebileceğimiz bize yabancı olan bir tür sualtı dünyasında yaşar. Başlıca ipucumuz bizim de bir za­manlar çocuk olduğumuz gerçeği; ancak çoğu insan kendi çocukluklarındaki ortamı neredeyse bütünüyle unutuyor gibi gözükü­yor.

Kalbimin merkezindeki özbenliğim daima uyanıkığı ve ahlaki zorunluluklarla psikolojik gerçek arasındaki farka işaret ediyordu. İster bu dünyaya, isterse öteki dünyaya dair olsun bu her konuda böyleydi. Örneğin, dini ele alalım. Tanrıyı sevmeniz gerekiyordu ve ben bunu sorgulamadım. Yaklaşık on dört yaşı­na dek tanrıya ve hakkında söylenenlerin doğru olduğuna inan­dım.

Meslek hayatımın başlarında insanın istemeden yanlış bir şey ya­pabileceğini öğrendiğim gibi, çok geçmeden insanın aynı zaman­ da ne yapacağının farkında olmadan ya da yaptığının neden yanlış olduğunu bilmeden yanlış bir şey yapabileceğini de öğrendim.
Açıklanamayacak kadar üstü kapalı ve açıkça dile getirilmek için fazlasıyla rezil günahlar vardı.

Özgürlük ve bireyselliğin ortadan kaldırıldığı bir toplumda bile vatansever şarkılara ve zaferleri öven ya da özenli bir dalkavuklukla hazır­ lanmış kahramanlık baladlarına ihtiyaç olacakhr; ve bu tür şiirler sanatsal değerlerini kaybetmek zorunda kalmadan sipariş üstüne ya da ortaklaşa yazılabilir.

Entelektüel özgürlüğün düşmanları, kendi görüşlerini daima bireyciliğe karşı disiplin savunusu gibi sunmaya çalışır ve yalana karşı gerçek meselesini mümkün olduğunca arka planda tutar­lar. Her ne kadar vurgulanan noktalar değişiklik gösterse de dü­şüncelerini satmayı reddeden yazar hep egoist olarak yaftalanır.

Ama hayatım boyunca kitap ticaretiyle uğraşmak istemeye­cek olmamın asıl nedeni, işin içindeyken kitap sevgimi kaybetmiş olmam. Kitapçı, kitaplar hakkında yalanlar söylemek zorundadır ve bu onun gözünde kitapların tadını kaçırır; sürekli kitapların baştan sona tozunu almak zorunda olması daha da acıdır. Bir za­manlar kitapları, görüntülerini, kokularını ve onlara dokunmayı, yani en azından elli yıllıklarsa, gerçekten severdim.