İstanbul Üniversitesi

Motivasyonun Özellikleri
Motivasyon, karmaşık bir kavramdır ve birçok farklı özelliği vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:
• Bir Süreçtir: Motivasyon, sabit bir durum değil, sürekli değişen ve gelişen bir süreçtir. Farklı durumlarda ve farklı zamanlarda motivasyon seviyemiz değişiklik gösterebilir.
• Bireyseldir: Her bireyin motivasyon kaynakları ve düzeyi farklıdır. Bazı insanlar dışsal ödüllerle motive olurken, bazıları içsel tatminle motive olur.
• Çok Yönlüdür: Motivasyon, hem içsel hem de dışsal faktörlerden etkilenir. İçsel faktörler arasında ihtiyaçlar, değerler, inançlar ve ilgi alanları yer alır-ken, dışsal faktörler arasında ödüller, cezalar, sosyal baskılar ve çevre yer alır.
• Hedefe Yöneliktir: Motivasyon, belirli bir amaca ulaşmak için ortaya çıkar. Bu amaç, kısa vadeli veya uzun vadeli olabilir.

Motivasyon sayesinde:
• Hedeflere Ulaşırız: Motivasyon, bizi hedeflerimize ulaşmak için çaba gös-termeye iter.
• Öğrenmeye Açık Oluruz: Yeni şeyler öğrenmeye ve kendimizi geliştirmeye istekli oluruz.
• Zorlukların Üstesinden Geliriz: Karşılaştığımız engeller karşısında pes etmeyiz ve çözüm odaklı düşünürüz.
• Mutlu ve Doyumlu Bir Hayat Süreriz: Hedeflerimize ulaştıkça ve kendi-mizi geliştirdikçe daha mutlu ve tatmin olmuş hissederiz.

Motivasyon, bireyi bir eyleme geçmeye veya bir hedefe ulaşmaya iten içsel bir güçtür. Bu güç, bireyin ihtiyaçlarını karşılamak, bir amacına ulaşmak veya bir değeri gerçekleştirmek gibi farklı nedenlerle ortaya çıkabilir.[1] Örneğin, bir sınavda başarılı olmak, sevdiğiniz bir hobinizi geliştirmek veya yeni bir dil öğrenmek gibi hedefler, sizi motive edebilir.

• Dijital ergonomi, sadece ofis ortamında değil, evde ve diğer ortamlarda da önemlidir. Özellikle uzaktan çalışma ve eğitim gibi durumlarda, evde de ergonomik bir çalışma ortamı oluşturmak gereklidir. Evde çalışan veya eğitim gören kişilerin, uygun bir masa ve sandalye kullanmaları, ekranı doğru pozisyonda yerleştirmeleri ve düzenli aralıklarla mola vermeleri önemlidir.

• İş yerlerinde ergonomi eğitimi verilmesi, çalışanların doğru duruş alışkanlığı kazanmasına ve iş verimliliğinin artmasına yardımcı olabilir. Benzer şekilde, okullarda da öğrencilere dijital ergonomi konusunda eğitimler verilmesi, onların sağlıklı gelişimini destekleyebilir. Bu eğitimler, öğrencilere doğru duruş pozisyonlarını, ekran kullanım kurallarını ve düzenli egzersiz yapmanın önemini öğretir.

• Dijital cihazların kullanımında sadece fiziksel ergonomiye değil, aynı zamanda görsel ve bilişsel ergonomiye de dikkat etmek önemlidir. Ekranın parlaklığı, kontrastı, yazı tipi boyutu gibi faktörler görsel ergonomiyi etkilerken, yazılımın kullanıcı dostu olması ve bilgilerin kolay anlaşılır olması bilişsel ergonomiyi etkiler. Kullanıcı dostu bir arayüz, bilgilerin daha kolay algılanmasını ve işlenmesini sağlar, bu da yorgunluğu ve stresi azaltır.

• Ergonomik ürünler (ergonomik sandalye, klavye, fare vb.) kullanmak, doğru duruşu destekleyebilir ve konforu artırabilir. Ancak, bu ürünlerin tek başına yeterli olmadığını ve doğru duruş alışkanlığıyla birlikte kullanılması gerektiğini unutmamak önemlidir. Ergonomik ürünler, vücudu destekleyerek doğru duruşu kolaylaştırır, ancak yanlış alışkanlıklar devam ederse sorunlar yine de ortaya çıkabilir.

• Dijital ergonomi sadece çocuklar ve gençler için değil, yetişkinler için de önemlidir. Her yaşta doğru duruş alışkanlığı kazanmak ve ergonomik bir ortamda çalışmak, sağlık sorunlarını önlemede etkilidir. Özellikle uzun saatler masa başında çalışan yetişkinlerin, ergonomi ilkelerine dikkat etmeleri ve düzenli aralıklarla mola vermeleri gerekmektedir.

Ali, 12 yaşında ve ortaokul öğrencisi. Ali, ödevlerini yaparken ve oyun oynarken genellikle kambur bir şekilde oturuyor ve ekranı çok yakından izliyor. Annesi, Ali'nin bu duruşundan endişeleniyor ve onu uyarıyor, ancak Ali bu uyarıları pek dikkate almıyor. Ali, zamanının çoğunu bilgisayar başında geçirdiği için, duruşuna hiç dikkat etmiyor ve ergonomik olmayan bir şekilde oturmaya alışmış durumda.
Birkaç ay sonra, Ali'nin sırtında ve boynunda ağrılar başlamaya başlıyor. Ayrıca, gözleri de sık sık yoruluyor ve baş ağrıları oluyor. Annesi, Ali'yi doktora götürüyor. Doktor, Ali'ye yanlış duruş nedeniyle kas-iskelet sistemi sorunları yaşadığını söylüyor ve ona fizik tedavi öneriyor. Doktor, Ali'ye doğru duruş pozisyonlarını gösteriyor ve ona özel egzersizler veriyor.
Ali, fizik tedaviye başladıktan sonra duruşuna daha fazla dikkat etmeye başlıyor. Annesinin yardımıyla çalışma masasını ve sandalyesini ergonomik ilkelere uygun hale getiriyor. Ekranı doğru mesafede ve yükseklikte kullanıyor, sık sık ara vererek geriniyor ve egzersiz yapıyor. Zamanla, Ali'nin ağrıları azalıyor ve duruşu düzeliyor. Ali, artık doğru duruşun önemini anlamış ve bu konuda daha bilinçli hale gelmiştir.

Bilimsel araştırmalar, yanlış duruşun ve ergonomik olmayan dijital cihaz kullanımının kas-iskelet sistemi sorunlarına yol açtığını göstermektedir. Örneğin, yapılan bir meta-analiz, uzun süre oturmanın bel ağrısı riskini artırdığını ortaya koymuştur. Bu analiz, farklı yaş gruplarından ve farklı mesleklerden insanlar üzerinde yapılan çok sayıda araştırmayı bir araya getirerek, oturma süresi ile bel ağrısı arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktadır

İlişkilerde "aşkın sonu" mu, "sevginin başlangıcı" mı sorusu, aslında hayatın en derin gerçeklerinden biridir. Tutkulu aşkın yerini, zamanın özenli dokunuşuyla inşa edilen sevgi alır; bu, hem duygusal bir olgunlaşma hem de karşılıklı anlayışın, sabrın ve bağlılığın getirdiği bir armağandır.

Aşk, bir yanardağın patlaması gibi coşkulu başlarken; sevgi, lavların soğuyup toprağa dönüşmesiyle yeni yaşam filizleri verir. Bu dönüşüm, yalnızca biyolojik bir süreç değil; aynı zamanda yaşamın her anında, paylaşılan deneyimlerle yeniden inşa edilen bir öyküdür.

Benzer şekilde gerçekleştirilen başka bir araştırmada, ilişkilerin evrimi sırasında, romantik aşkın yerini, karşılıklı anlayış, empati ve paylaşım üzerine kurulu sevginin aldığını göstermiştir. Araştırmada, romantik aşkın beyin aktivitelerindeki yoğun değişimlerin, zamanla yerini daha durağan ve bağlayıcı nörolojik yapıların aldığı saptanmıştır. Ayrıca psikodinamik yaklaşımlarla, bireylerin yaşam deneyimlerinin, ilişkilerde aşkı nasıl evrimleştirdiğini ve sevgiye nasıl dönüştürdüğünü detaylandırır.

2017 yılında yapılan bir araştırmada, ilişkilerde başlangıçta yoğun dopamin patlamalarıyla kendini gösteren aşkın, zamanla oksitosin ve vazopressin gibi bağlanma hormonlarının etkisi altında daha istikrarlı ve derin bir sevgiye dönüştüğünü ortaya koymuştur. Bu araştırma, aşkın başlangıçtaki tutkulu döneminin beyinde yarattığı kimyasal coşunun, uzun vadede daha sakin ve dengeli bir sevgi formuna evrildiğini bilimsel verilerle destekler niteliktedir.

2017’de Journal of Neurophysiology’de yayınlanan bir araştırma, uzun süreli ilişkilerde prefrontal korteks aktivitesinin arttığını, bu durumun partnerler arası "empati ve uzlaşı becerisi" ile doğrudan ilişkili olduğunu gösterdi. Bu bilimsel veri, sevginin zamanla nasıl geliştiğini, nasıl daha derin bir bağ yarattığını gösterir.

İnsan yüreğinin derinliklerinde zaman, aşkı başka bir boyuta taşır. İlk bakıştaki tutkulu kıvılcımlar, günün yorgunluğu, hayatın iniş çıkışları arasında sönükleşirken, yerini daha sakin, ama belki de daha güçlü bir sevgiye bırakır. Bu durum, aşkın sonu mu, yoksa sevginin başlangıcı mı sorusunu gündeme getirir.

Önyargılar, politik görüşlerle sıkı bir şekilde ilişkilidir. İdeolojik farklılıklar, grup aidiyeti, medya etkisi ve kutuplaşma gibi faktörler bu ilişkiyi şekillendirir. Ancak, önyargıların aşılması mümkündür. Eleştirel düşünce, empati ve karşılıklı diyalog, politik önyargıların azaltılmasında en etkili araçlardır. Daha kapsayıcı bir toplum inşa etmek için, bireylerin politik kimlikler üzerinden geliştirdiği önyargıları sorgulamaları ve çeşitliliği bir zenginlik olarak görmeleri gerekir.

İsveç’te uygulanan bir projede, farklı politik görüşlere sahip lise öğrencileri bir araya getirilmiş ve birlikte problem çözme çalışmaları yapmıştır. Projenin sonunda, öğrencilerin karşıt görüşlere olan önyargılarında %40 oranında azalma kaydedilmiştir.

Politik önyargıların azaltılmasında, bireylerin farklı perspektifleri anlamalarını teşvik eden eğitim programları etkili olabilir. Örneğin, farklı ideolojik gruplardan bireylerin bir araya gelerek diyalog kurduğu etkinlikler, önyargıları azaltmak için güçlü bir yöntemdir.

Politik kutuplaşma, bireylerin kendi görüşlerine daha sıkı sarılmasına ve farklı düşünen bireylere karşı daha önyargılı olmalarına yol açar. Kutuplaşmanın yüksek olduğu toplumlarda, diyalog yerine önyargı ve çatışma ön plana çıkar. Örneğin, seçim dönemlerinde partizan kimliklerin daha belirgin hale geldiği ve önyargı seviyelerinin arttığı gözlemlenmiştir.