Fyodor Mihayloviç Dostoyevski

Yufka Yürekli- Dostoyevski Yorum: Dostoyevski ' nin gücü burada. Sözcükler, betimlemeler tam gerektiği kadar kullanılıyor. Ne bir eksik ne bir fazla. Akıcılık mükemmel ötesi. Tasvirler olağanüstü. Sanki bizi iki kişi konuşurken karşılarına oturtuyor anlatırken yaşatıyor. Iki tane 70 küsür sayfalık hikaye var. Birisi kitaba adını veren ' Yufka Yürekli ' hikâyesi. Saf , fedakar bir gencin acıklı hikayesi anlatılıyor. Arkadaşlık, sevgi , fedakarlık gibi yüce duygulara bir çeşit övgü aslında. Ikinci hikaye ise ' Başkasının Karısı' isimli komedi türünde bir öykü. Zengin ve aşırı şüpheci orta yaşlı bir adamın güldüren hikayesi bu. Daha önce okumuştum bu öyküyü ama başka bir çeviri ile yeniden okuyunca farklı bir tad aldım. Daha öncede yazmıştım. Market listesini bulsam bile okur , bir şeyler almaya çalışırım Üstad Dostoyevski 'den. Bu kitabını daha doğrusu her kitabını şiddetle öneririm tüm kitap dostlarına

Ebedî Koca- Dostoyevski Yorum : 1868 yılında kaleme alındı bu eser. Aldatılan bir adamın ( Pavel Pavloviç) eşinden almak isteyip alamadığı, eşinin ölümünden sonra ise kızı ve kızının gerçek babasından ( Velchaninov) almaya calismasitla gelişen olaylar anlatılıyor. Dostoyevski Iyilik , kötülük, sevgi, ihanet ekseninde arınmaya çalışan insanları anlatır bu eserinde. Romandaki karakterler roman boyunca sürekli geçmiş ile hesaplaşma halindedir. Tüm hikaye ve romanlarında olduğu gibi psikolojik ögelerde yer yer öne çıkmaktadır. Ayrıca yine bütün eserlerinde görebileceğimiz gibi akıcı bir eser aynı zamanda. Diyaloglar ve betimlemeler okurken sizi hiç sıkmıyor. Ne bir eksik ne bir fazla. Yeterince kullanılıyor. Okurken karakterler arasında gezinip "Kim haklı kim haksız " diye bolca düşünüyorsunuz. Dostoyevski ''nın en güzel dramlarından birisi sanırım bu kitap. Normal şekilde tavsiye etmiyorum şiddetle tavsiye ediyorum ( Tüm Dostoyevski kitaplarında olduğu gibi) Bol kitaplı çok okumalı günler diliyorum

Kitabın Adı: Beyaz Geceler
Yazarı: Dostoyevski
Yayınevi : @iletisimyayin
Türü: Roman
Basım Yılı: 2016
Sayfa Sayısı: 118 Sayfa

Düşünceler: Dostoyevski en sevdiğim yazarlardan birisidir.

Beyaz Geceler isimli kitabını büyük bir merakla ,zevkle ve istekle okuyup bitirdim.

Romanın kahramanı olan erkek geceleri Petersburg' ta gezerken saldırıya uğrayan bir kadını kurtarır. Nastenka adındaki kadın ile aralarında güzel bir iletişim kurulur ve romanın kahramanı Nastenka 'ya aşık olur

Ama Nastenka başka birini sevmektedir ve bunu O'na açıklar. Sevilmedigi bile bile Nastenka 'ya yardım eden kahraman içindeki acıya rağmen onlari kavuşturmaya çalışırken bir yandan da Nastenka 'nın sevdiği adamın gelmemesini umutla bekler ( içinden)

Nastenka sevdiği adamdan umudunu keser ve kahramana sarılır. Tam o anda Nastenka için büyük bir ikilem olur . Çünkü sevdiği adam tam o vazgeçiş anında geri dönmüştür. Romanın kahramanı ne yapacaktır? Ya sa Nastenka ?

Ondan sonrasını yazmıyorum biraz merak edip okuyun ve bu destansı ,lirik aşk hikayesinin sonunu öğrenin.

Kısa ama müthiş, basit ama etkili bir eserdi. Hala okumamış iseniz mutlaka okuyun derim.

Kitabın başında kronolojik hayat hikayesi de koymuşlar Dostoyevski 'nin. O'nun hayatını, eserlerini ve dönemindeki önemli olayları, yazarlar hakkında önemli bilgiler edinebiliyorsunuz. Bunun içinde ayrıca teşekkür ediyorum @iletisimyayin larına

İngilizceye The Adolescent olarak çevrilmiş. Bizde ise Delikanlı. Bana kalırsa bizdeki çeviri daha yerinde olmuş ana karakterin yaşını göz önünde bulundurursak.

Özellikle babasıyla, toplumla, kendiyle tam bir anlaşmaya varamamış, yolunu bulmaya çalışan bir gencin hikayesini yazmış Dostoyevski. Bence çok da başarılı olmuş.

Dostoyevski ise bu kitabını yazarken her kelimesiyle toplumunun açgözlü, kontrolsüz oluşunu küçümsüyor.

Yazarın kitaplarının konusunu çok da uzun anlatamaya gerek yok. Okumayanlar bile bir önseziye sahiptir diye düşünüyorum.

Bol kitaplı günler dilerim.

Kitap Karamazov ailesine mercek tutuyor. Bu aile Fyodor Pavloviç (baba), Dmitri (büyük çocuk), Ivan (ortanca çocuk), Aleksey (küçük çocuk) ve Smerdyakov (gayrimeşru oğul+uşak) tarafından oluşuyor. Fyodor’un oğulları Dmitri farklı bir anneden, Aleksey ve Ivan ikinci anneden, Smerdyakov ise düşkün bir sokak kadınından gayrimeşru şekilde dünyaya gelenler. Ana hikaye bunlar üzerinden işliyor. Birçok yan karakter var ama en önemlilerini anlatacağım.

Baba Fyodor, zamanında zengin kadınlarla muhabbete girip bayağı ölçüde zenginleşmiş yoz bir adamdır. İçkisi, kumarı, hovardalığı çoktur. Huyu da Smerdyakov hariç diğer oğullarına taban tabana zıttır. Onlarla geçinemez. Özellikle büyük oğlu Dmitri ile. Düşman gibidirler çünkü bunun bir kadınla ilintisi vardır. İkisi de Gruşenka isimli bir kadına âşıktırlar ve onu elde etmek için uğraşırlar. Dmitri bir gün babasına el kaldırır bunun yüzünden. Kanlı bıçaklı olmuşlardır artık.

Aleksey kendini dine adamış, akıl hocası Zosima’nın sözünden çıkmayan bir gençtir. İlerde bir rahip olmak ve kendini manastıra adamak ister. İyi huylu, saf, yumuşak başlı birisidir. Kardeşlerini ve babasını sever. Ivan’la ayrı bir bağı vardır. Onunla felsefi ve dini muhabbetler ederler. Yani Aleksey (Alyoşa) bu hikâyenin en temiz kişisidir.

Ivan ise her olaya mantık çerçevesinde bakan, ateizmi benimsemiş. Neden sonuç ilişkisini, Tanrı inancını ve diğer sosyolojik olayları sorgulayan bir karakterdir. Çok düşünür, çok konuşur. Alyoşa ile muhabbetlerinde Tanrı neden böyle ya da şöyle diye argümanlar sıralar. Çok keskin bir zekâsı vardır. Duygusuz görünmesine karşın oldukça duygusaldır. Zaten romanın sonlarına doğru işler zıvanadan çıktığında en çok bu karakterin bölümleri etkiler bizi.

Dmitri fevri hareketleri olan, sert mizaçlı en büyük oğuldur. Duygularının esiri olmuştur adeta. Babasına alkolik olmak konusunda benzer. Kendisini sevip onunla evlenmek isteyen bir soylu kadını reddeder. Gruşenka’nın esiri olur. Onsuz bir hayat düşünemez. Romanın kilit adamıdır çünkü asıl hikâye Dmitri’nin yaptığı ya da yapmadığı bir olay üzerinden ilerleyecektir.

Smerdyakov, Fyodor’un gariban bir kadına tecavüz etmesi sebebiyle dünyaya gelmiş gayrimeşru oğludur. Sara hastasıdır, sinsi ve rezil düşünceleri olan birisidir. Hikâyeye doğrudan etkisi vardır özellikle Ivan’ı çok sever, düşüncelerini önemser.

Daha da yazmak isterdim aslında ama spoiler olsun istemiyorum. Mutlaka okunması gereken kitaplardan en önemlisi budur.

İnsanın kendi içine eğildiği o en derin ve karanlık boşlukta, Dostoyevski’nin Yeraltından Notları bekliyor. Ne bir kahraman, ne bir umut var bu kitapta. Aksine, kendi çürümesini seyreden bir adamın içsel itiraflarını, hınçlarını, utançlarını ve hesaplaşmalarını okuyoruz. Yeraltı Adamı’nın iç sesi bazen bizden bir ses oluyor, bazen de kulağımıza eğilip bizi yüzleştiriyor, hem dürüst, hem acımasız.

“Bilinç,hastalıktır” diyor yazar. Ve gerçekten de, düşündükçe hasta olduğunu fark eden bir adam anlatıyor kendini. Çünkü bazen düşünmek, insanı bir adım ileriye taşımaz. Bazen sadece daha da dibe çeker. Bu kitap da o dibe inişin günlüğü gibi.

Yeraltından Notlar, kısa ama kolay bir kitap değil. Cümleleri sade olsa da duygusu yoğun, hatta sarsıcı. Dostoyevski bu metinle bizi, kendimizden bile sakladığımız düşüncelerle baş başa bırakıyor. Okudukça rahatsız ediyor çünkü dürüst. Ama işte bu yüzden güçlü. Herkesin kolayca seveceği bir kitap değil belki, ama kim okursa okusun, içinden bir cümle çıkarıp cebine koyar mutlaka.

Konusundan özetle bahsedecek olursam aşkın, bencilliğin, zaman içinde değişen insani duyguların gelişimini gözleyebileceğiniz ama karakterlerin arasındaki ilişkiyi kesin olarak saptayamayacağınız tuhaf bir hikaye.

Dostoyevski, diğer kitaplarından daha farklı bir tarz ortaya koymuş olsa da özellikle karakterlerinin karamsarlığı hep aynı. Derinliği ve yabansılığıyla aklımı meşgul edecek türde bir kitap. Karşıma çıktığı için memnunum.

Dostoyevski seven herkese bu kitabını da tavsiye ederim.

Dostoyevski'nin toplumsal hicvini simgesel bir hikaye içinde verdiği akıcı bir eserdir. Toplum içindeki farklılıklar, özellikle ekonomik anlamdaki statü farkları kapsamında insanların yeni fikirlere tepkilerini ortaya koyar. İki yüzlü karakterimiz, kendisinin yenilikçi olduğunu iddia ederek hümanizmi destekler. Ancak üst sınıftan birisi, hümanizm anlayışını ne şekilde hayatına dahil edebilir ve bu görüşünde ne kadar samimi olabilir? Kitap, bu sorunun cevabını ve karakterin kararının insanlar üzerinde yaratacağı beklenmedik ve “tatsız” etkiyi anlatır.

Aldatıldığını düşünen bir adamın, utancından dolayı kimliğini gizleyerek 'başkasının karısı' olan bir hanımefendiyi takip etmesiyle geçiyor tüm kitap.

Kadın belki aldatıyor ya da aldatmıyor. Bu esas konu olsa da kitap boyunca insanların birbirlerini aldatıp ahlaksızlıkla suçlamalarının aslında altı boş bir itham olduğunu anlıyorsunuz. Sanki çok basit bir hata yapılmış gibi kimse tepki vermiyor. Sadece lafta suçlamalar yapılıyor. Suçlayan insanlar da bu ahlaksızlığın parçası olmasına rağmen hiç alınmıyorlar, kötü hissetmiyorlar. Öyle tuhaf bir toplum oluşmuş.

Kitapta yer alan karakterlerin çoğu tek tip kişiliğe sahip gibiydiler. Hepsinde aynı istikrarsız düşünceler, aynı delilik alameti davranışlar vardı.

Sara hastası Prens Mişkin'in zihninin böyle karışık ve zayıf olacağını baştan anlamıştım ancak güçlü duran diğer karakterlerin de hasta prens gibi çılgınca tutumları olacağını öngörememiştim. Isterseniz kadın karakterleri inceleyin, isterseniz de yardımcı karakterleri, hepsinde bir takım sorunlar var. Nedensizce davranışları ve anlık dürtüyle hareket edişleri aslında çok gerçekçi geliyor.

Mesela biriyle evlenmeye karar veriyorsunuz ama düğün sabahında kaçıyorsunuz. Kaçtığınız insanı bırakıp tekrar önceki kişiye dönüyorsunuz. Ya da başka bir olay da karakterlerin sevgisinin hızla değişmesi. Prensten nefret eden ve düşmanı olduğunu düşündüğünüz karakterler aslında en iyi dostu olabiliyor. (Elli sayfa sonra prensi öldürmeye çalışacaklarını da atlamamak lazım.)

Kimsenin ne olduğu belli değil kısaca. Kim aşık, kim maşuk ve kimin hikayenin kötü adamı olduğu tamamıyla bir gizem.

Bu noktada, Rus edebiyatında genellikle gördüğüm realizm akımının bile dışına çıkıldığını fark ettim. Insan psikolojisi için de mükemmel örnekler oluşturacak karakterler yaratmış Dostoyevski.