Muhammed İkbal

Muhammed İkbal (Urduca: محمد اقبال, Hintçe: मुहम्मद इक़बाल; 9 Kasım 1877 - 21 Nisan 1938), Pakistanlı İslam alimi, şair, filozof ve politikacı.

Şiirleri çağdaş Urdu ve Fars edebiyatının en önemli yapıtlarındadır. Allâme İkbal olarak da bilinir. Hindistan daki müslümanların bağımsızlık mücadelesini ilk defa dile getiren kişidir.

1877 yılının 9 Kasımında hayata gelmiştir. Pakistan ın Pencap eyaletine bağlı Siyalkut kentinde hayata gözlerini açan Muhammed İkbal bir diğer ismi ile Allame İkbal, dini bütün bir anne ve babanın oğlu olarak dünyaya geldi. İlk eğitimini Kur an üzerine almıştır.

Kur an eğitimini medresede tamamladıktan sonra, Arapça ve Farsça hocasının yönlendirmesiyle İslam edebiyatıyla ilgilenmeye başladı. Lahor da yüksek öğrenimini tamamladıktan sonra Doğu Dilleri Fakültesi ne hoca olarak tayin edildi. Bu yıllarda Muhammed İkbal in şiirleri de yayınlanmaya başlandı.

1905 de Londra daki Cambridge Üniversitesi nin felsefe ve iktisat bölümünden mezun oldu. Londra da üç sene kadar kalan İkbal, burada Arap Dili ve Edebiyatı Fakültesi nde Felsefe bölümünde hocalık yaparken, bilhassa Londra da ilgi görmesine sebep olacak çeşitli İslami konularda bir dizi konferans verdi. Yine Londra da kaldığı müddet içinde hukuk üzerine okuyan İkbal, savcılık diplomasını aldıktan sonra Almanya ya giderek Münih Üniversitesi nde felsefe dalında doktora yaptı.

Doktora eğitimini tamamladıktan sonra tekrar İngiltereye dönerek, eğitim aldığı Cambridge Üniversitesi nde Felsefe ve İngiliz Edebiyatı dalında profesör olarak üniversitede akademik kariyer hayatına başladı. Daha 35 yaşında olmasına rağmen Profesörlük unvanını almış bir akademisyendir.

1908 de Hindistan a döndüğünde, yazı ve şiirlerine hayranlık duyanlar tarafından büyük bir coşkuyla karşılandı. Muhammed İkbal Friedrich Nietzsche, Henri Bergson ve Goethe adlı ünlü filozofların etkisinde kalmıştır. En çok etkilendiği kişi ise Mevlana Celaleddin Rumi dir. Çocukluk çağından beri derin bir dini bilgiye sahip olan İkbal, Mevlana yı kendisine rehber edinmiş ve bunun ardından İslam medeniyetinin kültür, tarih, siyasi geleceği üzerinde yoğun bir şekilde çalışmalarına başlamıştır.

Muhammed İkbal ülkesinin siyasetine de katılmış ve halkını bu konularda yönlendirmişti. Onun bu konudaki düşüncesi ise, "Siyaset; çalışmak, izzet ve şerefe davet etmektir" şeklinde idi.

Muhammed İkbal, millî hislerini öne çıkardığı şiirler de kaleme almıştır. Başlangıçta tüm Hindistan ı bir millet olarak gören İkbal, sonraları Hindular ile Müslümanlar arasında ortaya çıkan olaylardan sonra, ayrı müstakil bir Müslüman devletinin kurulması fikrinin de öncülerinden olmuştur. Yine Muhammed İkbal Müslümanların tembelliklerinden ve dinlerine karşı ilgisizliklerinden de veryansın etmiştir. Müslümanların tembelleşmemesini, özlerine dönüp harekete geçmelerini nasihat eden şiirler de yazmıştır.

Müslüman Hint mücahitler adıyla yazdığı şiirleri Hindistan daki Müslümanların hareketlenerek İngiliz sömürüsüne başkaldırmalarında ve Pakistan ın kuruluşunda büyük tesiri olmuştu. Bu yönüyle İkbal, Mehmet Akif Ersoy a da benzetilmiştir.

Türk Kurtuluş Savaşı yıllarında, zor durumda Pakistan halkını, Türk halkının milli mücadelesine destek vermek için örgütlemiş, milli mücadelede kullanılmak üzere Pakistan halkından 1.5 milyon sterlin toplayıp Ankara hükûmetine yollatmıştır.