Fyodor Dostoyevski İncelemeleri

Roman, fakir bir hukuk öğrencisi olan Raskolnikov’un, “üstün insanlar sıradan insanların hayatları üzerinde karar verebilir” biçimindeki tehlikeli düşüncesinin peşine takılarak işlediği cinayetin ardından yaşadığı psikolojik çöküşü anlatır.

Ana Hikâye
1. Raskolnikov’un Teorisi ve Cinayet
Raskolnikov, St. Petersburg’da yoksulluk içinde yaşayan bir öğrencidir.Topluma zararlı olduğunu düşündüğü tefeci kadını öldürürse insanlığa iyilik yapacağını düşünür. Bu fikrini kendince meşrulaştırır ve cinayeti işler. Ancak tesadüfen tefecinin masum kız kardeşi de gelince onu da öldürmek zorunda kalır.

2. Suçun Psikolojik Ağırlığı
Cinayetten sonra Raskolnikov’un zihni parçalanır:
Vicdan azabı,
Paranoya,
Halüsinasyonlar,
Aşırı duygusal dalgalanmalar,

Onu derin bir iç çatışma bekler. Asıl gerilim, cinayeti polisten saklamaktan çok kendi vicdanından saklayamamasıdır.

3. Sonya ile Tanışması
Raskolnikov, hayat kadını olmak zorunda kalmış ama iyilik dolu bir genç kadın olan Sonya ile tanışır. Sonya, Raskolnikov’a sabırla destek olur ve onu itirafa doğru yönlendirir. Sonya, Raskolnikov'un insanlığa yeniden bağlanmasını sağlayan ışık gibidir.

4. İtiraf ve Ceza
Raskolnikov sonunda pes eder, suçu itiraf eder ve Sibirya’da cezaya çarptırılır.
Sonya da onunla birlikte sürgüne gider.

Temalar :
Vicdan ve suçluluk,
Toplumsal adaletsizlik,
Yoksulluk,
İnsanın kendini Tanrı yerine koyma tehlikesi,
Ahlaki yeniden doğuş,
Dostoyevski, insanın kendisini ne kadar akıllı veya üstün görürse görsün, vicdanın ve ahlaki sorumluluğun üstünde hiçbir fikrin duramayacağını anlatır. Gerçek kurtuluş ise itiraf ve sevgiyle mümkündür.