Hacı Murat, Tolstoy’un hayatının son dönemlerinde kaleme aldığı, fakat sanki bir ömür boyu süzülüp damıtılmış gibi olgun bir eserdir. Burada sadece savaşın gürültüsü değil; onur, sadakat, ihanet ve özgürlük gibi evrensel değerler bütün çıplaklığıyla işlenir. Okur, Hacı Murat’ın güçlü kişiliğinde hem bir kahramanı hem de kırılgan bir insanı bulur.

Tolstoy’un doğayı anlatmadaki ustalığı, bu romanda Kafkasya’nın dağlarını, bozkırlarını ve karanlık gecelerini bir tablo gibi gözler önüne serer. Her sahne, hem görsel hem de duygusal bir yoğunluk taşır. Hacı Murat, sadece bir roman değil; tarih ile insan ruhunun birleştiği unutulmaz bir edebi şölen olarak edebiyat tarihindeki yerini alır.