@agustosmevsimi
Alıntı
12g
Tarihçi Cassius Dio'nun sade ama içi dolu yargısı, onun üzerinde verilmiş en doğru hükümlerden biridir:
"Hak ettiği şansı hiçbir zaman bulamadı*... Ama bütün hükümdarlığı boyunca hep birden çok felakete karşı koy­mak zorunda kaldı. Benim onu diğerlerinin hepsinden daha fazla takdir etmem de bu yüzdendir, çünkü bütün o sıra dışı ve olağanüstü güçlükler karşısında hayatta kal­ mayı ve imparatorluğunu kurtarabilmeyi başarmıştır."

"Roma dünyası," diye yazmış Ferdinand Lot, "tarihin bir daha benzerine hiç rastlamadığı türden bir hüküm­darlar silsilesinin tahtta birbirini izleyişine tanık oldu ve bu tam da ilkçağ dünyasının duraklama ve ardından da çöküş dönemine denk geldi." Başkalarıyla birlikte Mar­cus Aurelius, Septimus Severus, Diocletianus, Julianus ve Theodosius'u da örnek olarak gösterdikten sonraysa şöy­le devam ediyor: "Bunlar birer devlet adamı, yasa koyucu ve savaşçı olarak Britanya'dan Ren'e, Ren'den Tuna'ya, Tuna'dan Fırat'a dek Roma dünyasını ve uygarlığını önce barbar Cermen ve Sarmatlara, sonra Partlara ve en so­nunda da Perslere karşı savunmuşlardır. Yaşamlarının her gününün tehdit altında geçmiş olduğunu herkes bili­yor.

*Marcus Aurelius
472'in 21. sayfasında
İçsel Kale
Pierre Hadot - Alfa Yayınları - 2021
696